De ziekte van Parkinson is een hersenziekte, waarbij zenuwcellen in een bepaald hersengebied (de substantia nigra, oftewel zwarte kern) versneld afsterven. Deze zenuwcellen produceren dopamine, waar dan een tekort aan ontstaat. Dopamine is een neurotransmitter, een stof waarmee hersendelen met elkaar communiceren en het lichaam opdrachten krijgt. Bij de ziekte van Parkinson gaat de ‘automatische piloot’ haperen, zodat o.a. het bewegen minder vanzelf gaat en bewuster moet gebeuren.

Oorzaken en gevolgen

De oorzaak van het afsterven van de dopamine-producerende cellen is nog niet bekend. Er zijn wel sterke aanwijzingen dat het gaat om een combinatie van een bepaalde erfelijke aanleg (genetische factoren) en invloeden van buitenaf (omgevingsfactoren). Bij 10 tot 15% van de parkinsonpatiënten blijkt de erfelijke aanleg een grote rol te spelen.

Als gevolg van de ziekte van Parkinson kunnen problemen ontstaan met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals lopen, aankleden, spreken of denken. De soepelheid verdwijnt en alleen de hoognodige bewegingen blijven over, zodat het totale bewegen verschraalt. Bovendien bestaat de neiging te weinig kracht te gebruiken waardoor de bewegingen vertragen, te klein blijven en moeizaam verlopen. Ook gaan delen van het lichaam soms beven. Zo kunnen bewegingsklachten ontstaan als trillen, stijve spieren, bewegingstraagheid en masker gelaat. Maar ook initiatiefloosheid, slechte spraak, slaapproblemen, problemen met nadenken en stemmingsstoornissen zijn bekende symptomen.

Parkinsonismen

Officieel is Parkinsonismen een verzamelnaam voor een aantal aandoeningen die lijken op de ziekte van Parkinson. Parkinsonismen veroorzaken vergelijkbare klachten als Parkinson, maar het verloop van de ziekte is anders. Bij parkinsonismen verloopt de opvang van dopamine niet goed. Steeds meer zenuwcellen reageren niet of nauwelijks op dopamine. Hierdoor werken de medicijnen die gebruikt worden om de symptomen van de ziekte van Parkinson te onderdrukken niet of minder goed bij parkinsonismen. Onder Parkinsonismen vallen o.a. MSA, CBS, PSP en vasculair parkinsonisme. Bij atypische parkinsonismen gaat de gezondheid in de regel sneller achteruit en kunnen specifieke complicaties voorkomen die niet voorkomen bij de ziekte van Parkinson.