Een op de vijf mensen kampt tijdens het leven met aanhoudende pijnklachten. Chronische pijn heeft vaak flinke invloed op het dagelijks functioneren en kan dan leiden tot een hulpvraag. Die vraag komt terecht bij een uiteenlopende groep zorgprofessionals. Fysiotherapeuten, huisartsen en hun praktijkondersteuners, hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, veel disciplines krijgen ermee te maken.

Libra biedt interdisciplinaire pijnrevalidatie. De Chronische Pijn teams van Libra bieden deze gespecialiseerde behandeling vanuit de locaties in Weert, Eindhoven en Tilburg. De teams hebben expertise opgebouwd die Libra graag wil delen in het netwerk van eerstelijns- tweedelijns- en derdelijns zorgprofessionals. Want Libra maakt werk van sterke gemeenschappelijke zorg rond chronische pijn.

Op donderdag 21 april 2022 verzorgde Libra daarom een online symposium gericht op het uitwisselen van ervaringen en het delen van kennis. Sprekers prof. dr. Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden, dr. Katinka Damen, werkzaam bij Novadic Kentron als programmaleider van het pijnprogramma voor mensen die vanwege pijnklachten verslaafd zijn geraakt en Libra’s eigen revalidatiearts Willemijn van Rooij en GZ-psycholoog Kitty Daamen stonden allemaal stil bij het belang van taal. Gezamenlijke taal vormt een sleutel voor goede samenwerking, en zeker ook voor goede behandeling.

Take away: Taal als nocebo of placebox

Het placebo-effect kan bijdragen aan betere zorg voor mensen met aanhoudende pijn. Nocebo-effecten liggen regelmatig ten grondslag aan de langdurigheid van deze klachten. Woorden en opmerkingen van zorgverleners blijken veel effect te kunnen hebben als nocebo of placebo. Onbedoeld kan taal bijvoorbeeld bijdragen aan catastroferen. Terwijl het juist belangrijk is positieve perspectieven te zetten tegenover vaak heersende negatieve gedachten bij de patiënt. Taal en woorden helpen daarbij.

Prof. Andrea Evers deelde haar wetenschappelijke inzichten over het gebruik van duidelijke en eerlijke taal voor patiënten die kampen met chronische pijnklachten. Het biomedisch model én het psychosociaal verklaringsmodel mag daarbij expliciet benoemd en uitgelegd worden. Revalidatiearts Willemijn van Rooij en psycholoog Kitty Daamen lieten zien hoe patiënten in de praktijk bij Libra binnenkomen na verwijzing, met hun eigen ervaringen, eerdere adviezen en overtuigingen en hoe zorgverleners tijdens revalidatiebehandeling alert kunnen zijn in het gebruik van taal om zo nocebo-effecten te verminderen en placebo-effecten juist te bevorderen. 

Take away: Netwerkzorg realiseren vraagt om een nieuwsgierige blik

Pijnrevalidatiezorg is volop in beweging. Het heeft de aandacht van belangenorganisaties als Revalidatie Nederland, en zeker ook van zorgverzekeraars. Aandacht gaat meer en meer uit naar regionale netwerkvorming. Je hebt voor goede pijnrevalidatiezorg meerdere disciplines nodig en dus elkaar. Juist dan is het hebben van een gezamenlijke taal en hetzelfde doen heel belangrijk. Libra heeft hier belangrijke ervaring mee vanuit het multidisciplinaire aanbod van fysio- en ergotherapie tot maatschappelijk werk en psychologische zorg naar re-integratie- en arbeidsexpertise. Samen met regionale partners is een start gemaakt, vanuit casuïstiek, om te onderzoeken hoe samenwerking er naar de toekomst toe uit zou kunnen zien.

Dr. Katinka Damen, GZ-psycholoog werkzaam bij Novadic-Kentron, is mede oprichter van meerdere pijnnetwerken. Zij deelde haar ervaring rond het onderwerp samenwerken. Uitdagingen voor het netwerk zijn vragen als: Waar is de revalidant het beste op zijn plek? Hoe doe je een goede overdracht en wanneer is het beste moment? Vinden we genoeg tijd om met elkaar het netwerk te ontwikkelen? Essentieel is het behouden van een nieuwsgierige blik en toewerken naar zorg dichtbij, in het postcodegebied van de hulpvrager.

Lancering van een online module voor Libra’s patiënten met aanhoudende pijnklachten

Ook binnen Libra is gezamenlijke taak en hetzelfde doen van groot belang. De Chronische Pijn teams van Libra hebben elkaar gevonden rond gezamenlijke taal en aanpak voor patiënten. Dit heeft geresulteerd in het gezamenlijk maken van een online module voor alle patiënten die voor pijnrevalidatie worden aangemeld. Met ondersteuning vanuit Libra’s versnellingsprogramma e-health hebben zorgprofessionals uit de teams van de locaties Blixembosch, Leijpark en Weert een educatie module gemaakt die onderdeel wordt van het blended care programma voor patiënten.

Meer weten over het online symposium of het versnellingsprogramma e-health? Bereik programmaleider Mayke Nuwenhoud-Bankers op 06-34319838 of mail naar m.bankers@libranet.nl